Bakanlık tarafından tanımlanan z-Kitap formatı :
Animasyon, simülasyon, grafikler içeren z-kitap (Zenginleştirilmiş Kitap) olarak adlandırılan dijital içeriklerdir.
Yeni eğitim öğretim yılının ikinci döneminde tablet bilgisayarlara geçmeyi planlayan MEB, kitaplarda da devrim yaratacak bir uygulamaya başlıyor. İnternetten “e-kitap” testine başlayan bakanlık şimdi de “z-kitap” çalışmalarına başladı. Cep telefonunun yasak olduğu dönemlerden, cep telefonundan öğrencilerin kitap okuyabileceği dönemlere gelen MEB, “z-kitap”ların hazırlanması için kriterleri de belirledi. Öğrencilerin bilişim teknolojisini daha iyi kullanmaları ve adaptasyonları için başlatılması planlanan “z-kitap” uygulaması ile öğrenciler bilgisayar, tabletler, internet ve cep telefonları gibi teknolojik cihazlarından daha fazla yararlanabilecek. Bakanlık teknolojik cihazlarla eğitimi bağdaştırmak için de “z-kitap” yöntemini buldu.
Bakanlık hazırladığı çalışmada, “Günümüzde kitaplar, çoklu ortam teknolojilerinin de desteğiyle, ekran karşısında okunabilen, duyulabilen, etkileşimli bir formata dönüşmüş olup ihtiyaç duyulan elktronik içeriklere yer ve zamandan bağımsız ulaşma imkanını sağlayacak niteliğe kavuşmuştur. z-kitabın önemli avatajlarından birisi de öğrencilerin dijital ortamda tüm ders içeriklerine ulaşabilmeleridir. Öğrenciler z-kitap sayesinde istedikleri yer ve zamanda; okulda, evde, arabada, dışarıda kısacası her yerde zenginleştirilmiş içerikle etkileşme şansına sahip olacaktır” denildi.
Yinede z-Kitap hakkında işleme alınma konusunda farklı yorumlar var:
Z-kitap pilot uygulama kapsamında; TTKB tarafından onaylanmış, okullarda kullanılan ders kitaplarının, yazılı metinlere dokunulmadan, çoklu ortam unsurları ile zenginleştirilmiş hali olarak tanımlanmıştır. MEB ile TÜBİTAK arasında yapılan Eğitimde İşbirliği protokolünden sonra z-Kitap ile ilgili Ar-Ge çalışmaları yapılacak, öğretmen ve öğrencilerin ihtiyaçlarına göre yeniden şekillenecektir.
z-Kitap’ta ses, fotoğraf, animasyon bir arada
“z-kitap”larda Talim Terbiye Kurulu’nun onayladığı kitapların içerikleri dışında herhangi bir bilgi verilmeyecek. Öğretim programları esas alınarak hazırlanacak “z-kitap”larda animasyon, video, ses, fotoğraf, harita, grafik, tablo, simülasyonlar olacak. “z-kitap”larda ayrıca çeşitli testler ve sorular da yer alacak. İlköğretim öğrencileri için bu sorular “oyun” tarzında hazırlanacak.
Gizli mesajlar içermeyecek
Bakanlık yasal mevzuata uygun “z-kitap”larda kullanılacak “e-içerik”lerin belirlenmesi için de “Hazırlama Kriterleri” belirledi. “z-kitap”lar için belirlenen temel kriterler şöyle:
-Toplumlar arası ilişkileri zedeleyecek ifadeler içermemelidir
-Toplumun milli ve manevi değerlerine, genel ahlaka uygun olmalıdır
-Irk, dili, din, cinsiyet, felsefi düşünce, sınıf ve mezhep farkı gözetmemeli, kişi, kurum ve kuruluşları yıpratıcı nitelikte olmamalıdır
-Siyasi, ideolojik ögeler taşımamalıdır. Baskı, şiddet, suç unsurları içermemeli, zararlı maddeleri ve istismarı teşvik etmemeli. Gizli mesajlar içermemelidir.
-Reklam amacıyla marka ve firma isimleri benzeri ögeler ön plana çıkarılmamalıdır
-Ön yargılardan uzak, diyalog, hoşgörü, uzlaşma kültürü, empati, katılım gibi değerlerin gelişimine katkı sağlar nitelikte olmalıdır.
Bakanlık kullanılacak ses, video, animasyon, grafik, fotoğraf ve haritalar için de kriterlerini belirledi. Bazı ayrıntılar şöyle:
- SES: Ses rengi, tonlaması ile oluşturduğu algı içerikle uygun olmalı, profesyonel kayıt yapılmalıdır.
- VİDEO: Görüntü ve ses uygun olacak. videolar en fazla 6 dakika olmalıdır, dramalarda yer alan karakterler, mekanlar kostümler içeriğe uygun olmalıdır.
- ANİMASYON: Boyutu 50 MB’yi geçmemelidir. Animasyon açık ve net olmalı, geri bildirim vermelidir. 3 boyutlu yazılımlar detay seviyesine sahip olmalıdır.
Fatih Projesi ve z-Kitap
Z kitap nedir , ne zaman uygulamaya konulacak ?
Z-Kitap Fatih Üniversitesi tarafından üretilen ve önümüzdeki yıllarda eğitimde kullanılması beklenen bir elektronik kitap projesidir. Z-Kitaplar okul kitaplarının PDF formatında elektronik olarak yansıtılmasını sağlayan aletlerdir. Bu aletler sayesinde ders kitapları daha zengin ve daha toplu olacak. Konular bölümlere ayrılıp, Z-kitap içerisinde dilediği gibi sıralanabilecektir. Z-Kitaplar öğretmenler için harika bir kaynaktır. Öğrencilere konu anlatırken örnek gösterebileceği, görseller ile öğrencilerin anlamasını kolaylaştıracağı ve sesli örneklendirmeler sayesinde öğrencilere daha kaliteli ders anlatabilmesi mümkün olacaktır.
